Gepubliceerd in Clique Magazine bij Elsevier Weekblad
door Iris de Vries
Zakenman en kunstenaar Bram Reijnders heeft met AbrahamArt de grootste galerie en kunstuitleen in de Benelux opgericht. Hij heeft een hekel aan braafheid en doet niet aan smalltalk. Hij houdt wél van kosmopolitisme en geniet van de jacht op grote namen in de kunst.
Jongensdroom
“Als kind voelde ik me artiest, ik heb me vanaf mijn geboorte artiest gevoeld.” Zo zei hij als klein jongetje tegen zijn moeder: “Ik word eerst zakenman, dan bouw ik daarna zelf een theater en dan zorg ik ervoor dat ze naar me toekomen,” nog niet wetende dat hij artiest zou worden in deze vorm. Bram verkocht een aantal jaren met veel plezier voorgekookte aardappelen en was daarin heel succesvol. “Toch voelde ik op mijn 27e dat ik de artisticiteit miste.” Dit gemis bracht hem naar Rio de Janeiro. Hij liep daar tegen een abstract werk aan, dat hij heel graag wilde kopen, maar de dag erna was het weg. Dit had zoveel impact op hem, dat hij er fysiek een paar dagen ziek van was. “Ik had liefdesverdriet en toen wist ik: als een kunstwerk mij zo heftig kan raken, is dit waar ik mijn leven aan wil wijden.”
Creative journey
Hij bezocht daarna zo’n 2000 ateliers in Zuid-Amerika tijdens zijn avontuurlijke reis als Nederlandse art dealer die zelf eigenlijk nog niks van kunst wist, zegt hij zelf. Maar op een bepaald moment had hij een aantal ingekochte werken klaarstaan en besefte hij: “Dit voelt toch niet goed, ik verstop mezelf, ik ben de artiest.” Dat was het moment dat hij met een flinke voorraad doeken de jungle in trok en op een grote berg naast een waterval als een bezetene begon met schilderen. Bergen en watervallen zijn echter niet op zijn eerste schilderijen te vinden. Zijn werk van toen omschrijft hij als ‘radicaal abstract’. Hij haalde zijn eerste inspiratie uit de grote namen van abstract expressionisten en de jaren ’50 in New York.
Pijn en passie
Hij ontdekte zijn passie voor de kunst, al was hij niet meteen tevreden over zijn eerste artistieke creaties. “Ik had veel lef en veel passie, maar als beginnend kunstenaar nog weinig bagage. Ik vond het maken van kunst super, maar frustrerend, want ik was eigenlijk nog slecht. Mijn ogen groeiden sneller dan mijn handen, dat deed soms best een beetje pijn.” Wel wist hij vanaf het begin goed de aandacht te trekken zo vertelt hij: “Ik maakte een kunstwerk, stak het doek in brand, maakte er nog een salto overheen en rende vervolgens door de stad met het brandende doek boven mijn hoofd, à la Jimi Hendrix.”
Narrow escape
Bram had zijn geld opgeschilderd in de Braziliaanse jungle en keerde terug naar Nederland met een container vol zelfgeschilderde werken. Hij opende met zijn allerlaatste geld een eigen galerietje op de Spiegelgracht al verkocht hij toen nog nauwelijks iets. “Ik woonde in die periode zelfs een tijdje in een onverwarmde caravan.”Gelukkig kwam toen zijn doorbraak en narrow escape door zijn entree in het televisieprogramma ‘Goedemorgen Nederland’. Hierdoor verkocht hij direct daarna al zijn werken, al was hij er toen nog niet meteen.
Ik ben mijn eigen kunstscene
“Ik begon eigenlijk veel te vroeg in Amsterdam, altijd met het doel om terug te komen.” Na zijn eerste galerie in Amsterdam keerde hij terug naar zijn geboortedorp Venray, waar hij een galerie begon in een oude psychiatrische inrichting. “In the middle of nowhere, maar daar zijn we wel een van de grootste galerieën van Nederland geworden.” Daarna volgde een succesvolle kunstgalerie in Eindhoven. Hoe de kunstscene is in Eindhoven? Lachend: “Wat is de kunstscene, er is helemaal geen kunstscene, ik ben mijn eigen kunstscene.”Dan serieus: “Je creëert zelf waar je in gelooft, daar heb je een eigen verantwoordelijkheid in als ondernemer, maar ook als kunstenaar. Om als kunstenaar mijn creatieve motor te laten draaien moet ik zakelijk goed manoeuvreren. Voor kunst heb je ideeën en levenslust nodig, maar ook geld om het te financieren.”
Zakenman en kunstenaar
Hij groeide verder als kunstdealer en dat was ook zijn manier om echt het vak te leren. “Ik ben cultureel ondernemer én kunstenaar. In de basis ben ik artiest, maar familieomstandigheden maakten mij ondernemer. Was ik uit een ander gezin gekomen, dan was ik een heel zacht, gevoelig jongetje gebleven.” Deze zakelijke instelling voorkomt volgens Bram dat het creatieve proces stopt op het moment dat iets niet verkoopt. Het hebben van zijn eigen galerie heeft gezorgd voor artistieke vrijheid. Hij gebruikt zijn galerie om artistieke concepten te testen. Zijn grote liefde in de ontwikkeling van kunst stopt hij in zijn galerieën. “Wat ik verdien in kunst stop ik voor het grootste deel ook weer terug in kunst, door er nieuwe kunst van te maken en te kopen.”
Rebels met een goed hart
“Ik ben wel rebels, maar met een goed hart. Ik wil de wereld graag helpen en dat doe je niet door alleen maar heel braaf te volgen. Zonder dat ik denk dat kunstenaars een al te grote broek moeten aantrekken op dit gebied wil ik wel iets toevoegen aan de wereld, door iets gewoons tot kunst te verheffen. Ik ben gaan kijken naar de poëtische, soms ironische, relativerende schoonheid van dingen die in eerste instantie misschien niet zo interessant lijken en dat heeft mijn leven enorm verrijkt.” Het stoute zit onder andere in het stiekem posters van billboards afhalen als materiaal voor zijn kunstwerken. Recentelijk heeft hij werken gemaakt van pailletten en waar je kunst normaal niet aan mag raken, moeten deze werken juist geaaid worden zodat ze van voorstelling veranderen. Bram mag graag een beetje provoceren met zijn kunst: “Kunst is het oproepen van emoties.”
Collector of the ordinary
“Bij kunst is het belangrijk dat het authentiek is. In mijn werk zitten veel referenties naar de maatschappij, naar de consumptiemaatschappij in het bijzonder. Mijn werk is vaak een ironische knipoog naar dingen die hier nu gebeuren. Ik ben een nieuwsfreak, ik vreet het nieuws. Ik wil de tijdgeest mooi in beeld brengen.” Zo bestaat de basis van veel van Bram’s kunstwerken uit dikke lagen verweerde reclameposters, die illegaal aangeplakt hangen door grote steden. “Ik fotografeer zelf, ik reis veel en dat breng ik naar mijn werk. Ik word geïnspireerd door het gewone, ik ben een collector of the ordinary. Soms voel ik bij iets heel gewoons een soort kosmopolitische universele coolheid en dan maak ik er een kunstwerk van. Dat kunnen speelgoedjes zijn uit Cambodja of de sloppenwijken uit Soweto.”
Kogelregens en gangsterbazen
“Ik kom al 18 jaar in Rio en mijn kunst werd meestal in de gevaarlijkste sloppenwijken opgeslagen. Net voor de Olympische Spelen deed de politie vaak invallen in de sloppenwijken. Zo stonden ze een keer beneden te schieten terwijl de boeven boven waren. We moesten de doeken toen verticaal neerzetten zodat de kogelregens niet dwars door de kunstdoeken heen zouden gaan.” Ook is hij een keer meegenomen en moest hij een aantal van de grootste gangsterbazen omhelzen om gespaard te blijven. “Een mensenleven is niets waard in Rio, ze hebben de sterftecijfers van de Irakoorlog. Ik had heel veel behoefte aan avontuur en Nederland was vroeger voor mij niet avontuurlijk. Nu is het omgedraaid en ben ik heel happy om veel in Nederland te zijn. En dat avontuur blijft, maar nu zit het avontuur in mijn kunst.”
Dit is mijn theater
Bram Reijnders heeft zijn jongensdroom vervuld. Hij werd succesvol zakenman en gevierd kunstenaar. Zijn werk is te koop op zes continenten met shows in o.a. Berlijn, New York, Saint-Tropez, Singapore en Hongkong. Naast zijn prachtige galerie in Eindhoven opent hij binnenkort een gloednieuwe galerie aan de Nieuwe Spiegelstraat 7 in Amsterdam, waar zijn eigen werk hangt, aangevuld met grote namen als Jeff Koons, Jimmy Nelson, Damien Hirst, Helmut Newton en Marco Grassi. Hij staat te popelen om te openen. “Dit is mijn theater.”
Benieuwd naar de opening van zijn nieuwste galerie? Blijf op de hoogte via: www.BramReijnders.com
Kunstliefhebbers die al eerder een bijzonder kunstwerk in huis willen halen kunnen terecht bij zijn online imperium: www.AbrahamArt.com
Brams 5 favourites
1. Kunstenaar
Takashi Murakami
2. Museum in Nederland
Moco Museum vind ik wel refreshing. De tijd verandert heel snel, het Rijksmuseum verandert weinig met de tijd mee. Ik heb heel veel behoefte aan newness en nowness.
3. Land
Nederland op dit moment, sinds ik doe wat ik echt leuk vind.
Doordat ik veel gereisd heb, ben ik juist heel gelukkig met hoe het hier is. Nederland is een land vol kansen waar we onszelf kunnen ontplooien. Maar het land dat ik het liefste verder wil veroveren is Amerika.
4. Boek
‘Seven habits of highly effective people’
Ik heb geleerd dat het goed is om te werken aan de dingen waar je invloed op hebt. Naarmate ik ouder word, heb ik steeds minder met mensen die constant maar lukraak meningen hebben. Ik hoor liever: wat draag jij bij?
5. Persoon
Gorbatsjov
Die heeft zijn hele leven in de communistische machine meegelopen en op het moment dat hij de kans kreeg heeft hij het meteen afgeschaft.